مقدمه
کشور ترکیه یکی از مقاصد مناسب برای استخدام افراد حاذق و دانشمند بوده که به دنبال مهاجرت کاری به ترکیه هستند. متاسفانه به دلیل آشفتگی بازار کار در ایران و خروج عمده شرکت های بین المللی، بسیاری از فارغ التحصیل ها و افراد متخصص در یافتن شغل مناسب خود موفق نخواهند بود و تعادل میان فرصت های شغلی و تعداد کار جویان از میان برداشته شده است.
از این رو افراد دارای مهارت و دانش برآنند تا شانس اشتغال خود را در کشور های دیگر دنبال کنند. در این نوشتار به تشریح چگونگی کار در ترکیه و مزایا و معایب آن خواهیم پرداخت تا متقاضیان بتوانند با آگاهی بیشتری مسیر زندگی کاری خود را رقم بزنند.
مهاجرت به ترکیه از طریق کار
به دلیل حضور شرکت های بزرگ و معتبر بین المللی در ترکیه و کمبود نیروی کار متخصص، ترکیه بستری مناسب برای اشتغال افراد با تجربه و تحصیل کرده است.
برخورداری از شغل و اطمینان از درآمدی ثابت میتواند بهترین پشتوانه برای مهاجرت به کشور های خارجی قملداد گردد که بودجه لازم برای مهاجرت را به طرز قابل توجهی کاهش میدهد.
حال این پرسش مطرح می گردد که این نوع از مهاجرت به ترکیه چگونه ممکن است ؟ مهاجرت کاری به کشور ترکیه برای افرادی که کارت اقامت این کشور را دارند و آنانی که از کارت اقامت بی بهره اند تفاوت دارد.
آن دسته از افرادی که یکی از انواع اقامتی ترکیه مانند خرید خانه در استانبول را دارا می باشند می توانند با حضور در ترکیه، اقدام به یافتن شغل مناسب نمایند و پس ار عقد قرارداد با کارفرما، بدون اینکه نیاز باشد ترکیه را ترک کنند با ارائه اسناد و مدارک کافی طلب اجازه کار نمایند.
در صورتی که اداره کار با درخواست اجازه کار این دسته از کارجویان موافقت نماید، کارت اقامت پیشین آنها از سوی اداره مهاجرت ابطال شده و کارت آبی رنگ اجازه کار (چالیشما ایزنی) برای آنها صادر میگردد.
و اما افرادی که هیچ گونه از انواع اقامت های ترکیه را ندارند می بایست پیش از ورود به خاک ترکیه و اقدام برای دریافت اجازه کار، از سوی کارفرمای خود دعوت نامه کاری دریافت نمایند.
برای یافتن شغل از خارج ترکیه سایت ها و پلتفرم های آنلاینی تعبیه شده که کارجویان را قادر میسازد بواسطه آنها رزومه خود را به دست کارفرما رسانده و جلسات مصاحبه را بصورت غیر حضوری برگزار نمایند.
راه دوم برای ایرانیان کارجو که اقامت ترکیه را ندارند این است که با اجازه حضور 90 روزه خود بعنوان توریست وارد ترکیه شده و سعی در یافتن شغل مورد نظر خود نمایند، پس از عقد قرارداد و دریافت دعوت نامه کاری به ایران بازگشته و با دعوت نامه ای که در دست دارند از طریق سفارت خانه های ترکیه اقدام به دریافت ویزای کار نمایند.
دریافت اقامت ترکیه از طریق کار
افراد خارجی که در جمهوری ترکیه زندگی میکنند و از کارت اقامت این کشور برخوردارند میتوانند با یافتن شغل، از کارفرمای خود بخواهند برای اقامت کاری ایشان اقدام کند.
توجه داشته باشید دریافت اقامت کاری (چالیشما ایزنی) نمیتواند توسط فرد کارجو صورت پذیرد و لازم است کارفرما به منظور دریافت آن اقدامات دولتی را انجام دهد.
برای آن دسته از افراد خارجی که فاقد انواع اقامت های ترکیه هستند نیز تمهیداتی اندیشیده شده که بر اساس آن، کارجویان بدون کارت اقامت میتوانند بعد از یافتن شغل مورد نظر از کارفرمای خود دعوت نامه کاری دریافت کرده و با مراجعه به سفارت ترکیه اقدام به اخذ ویزای کار نمایند.
به این ترتیب این افراد با ویزای کاری وارد خاک ترکیه شده و به دنبال آن از کارفرمای خود طلب خواهند کرد که مراحل دریافت اقامت کاری را برای آنان از مراجع دولتی آغاز نماید.
افراد خارجی با دریافت کارت آبی رنگ اقامت کاری (چالیشما ایزنی) میتوانند برای همسر قانونی و تمامی فرزندان زیر 18 سال خود درخواست اقامت خانوادگی (کیملیک عائله) نمایند و پس از برخورداری از متوالی از کارت اقامت کاری به مدت 5 سال، درخواست اخذ اقامت و شهروندی ترکیه را نمایند.
کار در ترکیه و شرایط کار در ترکیه برای ایرانیان
به دلیل کیفیت بالای زندگی در ترکیه، کارجویان خارجی بسیاری مشتاق به مهاجرت کاری و کسب درآمد در این کشور زیبا می باشند. وجود فضای کار مناسب و ایجاد فرصت های شغلی متنوع و گوناگون توسط شرکت های بومی و خارجی نیز بر هیجان کارجویان در ترکیه بیش از پیش افزوده است.
فضای عمومی کسب و کار در ترکیه فضایی رقابتی و پر جنب و جوش می باشد، تراکم حداکثری گردشگران در این کشور به رونق صنایع کمک شایانی رسانده و موجبات فراهم شدن یک اقتصاد زنده و رو به رشد را در جامعه این کشور به وجود آورده است.
مزایای مهاجرت کاری به ترکیه
کارجویان خارجی که موفق به دریافت اجازه کار قانونی در ترکیه میشوند و مهاجرت کاری ترکیه برای آنان به نتیجه می رسد می توانند از امکاناتی دولتی بسیار بیشتری به نسبت دارندگان سایر کارت های اقامت برخوردار شوند که در ادامه به مهمترین آنها خواهیم پرداخت:
- کارمندان رسمی خارجی میتوانند با پرداخت حق بیمه از بیمه تامین اجتماعی و کار ترکیه برای کلیه مصارف درمانی در بیمارستان های دولتی بهره مند گردند
- فرزندان کارکنان خارجی نیز قادر خواهند بود در صورت رسیدن به سن قانونی در کشور ترکیه اجازه کار رسمی دریافت نمایند
- متقاضیان با دریافت اجازه کار و کارت چالیشما ایزنی، برای همسر و تمامی فرزندان زیر 18 سال خود اقامت عایله بگیرند
- کارکنان رسمی با گذشت از سن 60 سالگی میتوانند بازنشسته شده و حقوق بازنشستگی برای تمام عمر دریافت کنند
- با تمدید متوالی کارت اقامت کاری به مدت 5 سال، کارکنان خارجی میتوانند پاسپورت ترکیه را دریافت نمایند
- تمام کارکنان خارجی میتوانند به مدت 2 ماه بصورت آزمایشی کار کنند و در صورت عدم رضایت از شغل بدون نیاز به پرداخت غرامت به کارفرما، شغل خود را تغییر دهند
- ارائه فیش حقوقی و اجازه کار رسمی در کشور ترکیه برای دریافت ویزای کشور های اروپایی و آمریکا امتیاز بزرگی به حساب می آید
- امکان افتتاح حساب بانکی در عمده بانک های ترکیه و برخورداری از کارت های اعتباری برای کارکنان خارجی رسمی وجود دارد
- کارمندان خارجی میتوانند اعضای خانواده خود را نیز تحت پوشش بیمه تامین اجتماعی و دولتی خود در آورند
مشاهده مطالب بیشتر : انواع روش های مهاجرت به ترکیه
مدارک لازم برای مهاجرت کاری ترکیه
برای کاریابی و استخدام رسمی در ترکیه لازم است تمامی متقاضیان خارجی دارای مدارک زیر باشند تا بصورت رسمی کارفرما بتواند برای دریافت اقامت کاری و استخدام آنها اقدامات حقوقی و دولتی را اجرا نماید.
- دارا بودن از پاسپورت معتبر
- 4 قطعه عکس بیومتریک (پاسپورتی) در ابعاد 5*6
- ترجمه رسمی مدرک تحصیلی مرتبط با شغل و یا دیپلم (برای مشاغل غیر مرتبط) به زبان ترکی
- دارا بودن از انواع کارهای اقامتی (به غیر از دانشجویی) در صورت سکونت در ترکیه
- ترجمه رسمی رزومه کاری به زبان ترکی
کارفرما با تحمیع مدارک فوق و همینطور ارائه اسناد و مدارک قانونی از هویت شرکت و یا نهاد استخدام کننده میتواند برای کارمند خارجی خود درخواست اجازه کار نماید.
از مهمترین اسناد مورد نیاز از سوی کارفرما میتوان به لیست بیمه برای اثبات استخدام حداقل 5 نیروی بومی و همینطور صورتحساب سود و زیان سال های گذشته نهاد استخدام کننده اشاره نمود.
هزینه کار در ترکیه
معضل تورم در دنیای امروز از مشکلات فراگیر در میان اکثر جوامع بوده و توانایی زندگی در سطح متوسط رفاه را تحت شعاع خود قرار می دهد.
مطابقت دقیق میزان دستمزد با آنچه که برای پرداخت تعهدات مالی یک زندگی متوسط لازم است اگر به درستی سنجش و اجرا نشود نارضایتی های اجتماعی را به دنبال خواهد داشت که سلامت عمومی یک جامعه را دچار تهدید های جدی می نماید.
در ترکیه نیز به سان الباقی کشور ها نرخ تورم در سالیان اخیر افزایشی بوده و با رشد نمودار های قیمتی، دولت طرح افزایش حقوق را اجرایی نمود که آخرین به روز رسانی تا تاریخ 11 دسامبر 2023 میلادی به شرح زیر است :
حداقل دستمزد ماهیانه کارگری: 13414.5 لیر ترکیه
کسورات:
- حق بیمه معادل با 14% (03 لیر ترکیه)
- حق بیمه بیکاری 1% (15 لیر ترکیه)
میزان خالص دریافتی بر اساس حداقل حقوق کارگری: 11402.32 لیر ترکیه
مشاهده مطالب بیشتر : هزینه مهاجرت به ترکیه
درآمد کارهای مختلف در ترکیه
یکی از مهمترین مسائل بررسی میزان درآمد مشاغل برای کسانی است که قصد مهاجرت کاری به ترکیه را دارند تا بر اساس آن بتوانند تصمیم درستی برای مهاجرت کاری خود اتخاذ کنند. در کشور ترکیه درآمد برخی مشاغل پرطرفدار به شرح زیر می باشد:
پزشک جراح: 50000 الی 140000 لیر در ماه
قاضی: 40000 الی 120000 لیر در ماه
وکیل: 30000 الی 100000 لیر در ماه
مدیران اجرایی: 30000 الی 80000 لیر در ماه
مدیران مالی: 28000 الی 70000 لیر در ماه
اساتید دانشگاه: 25000 الی 75000 لیر در ماه
خلبانان: 50000 الی 240000 لیر در ماه
کارمندان عادی: 15000 الی 40000 لیر در ماه
کارگران عادی: 11400 الی 14000 لیر در ماه
ویزای کاری ترکیه
همانطور که در قسمت های دیگر به جزییات ویزای کار ترکیه پرداختیم، کارجویان خارجی که هیچ نوع از انواع اقامت های ترکیه را ندارند می بایست برای دریافت اجازه کار رسمی، با ویزای کار وارد خاک جمهوری ترکیه گردند.
از این رو کارجویان پس از یافتن شغل مناسب، لازم است از کارفرمایان درخواست دعوت نامه کاری نمایند تا بواسطه آن مجاز شوند از سفارت خانه های ترکیه ویزای کار دریافت کنند. ویزای کاری ترکیه در 3 بازه زمانی، 1ساله،2 ساله و 3 ساله قابل درخواست می باشد.
مدارک لازم برای دریافت ویزای کار ترکیه
بصورت کلی ارائه مدارک زیر از جانب فرد کارجو برای دریافت ویزای کاری لازم است:
- تکمیل و ارائه فرم های درخواست ویزای کاری
- پرداخت هزینه بررسی و صدور ویزا به سفارت
- ارائه دعوت نامه کاری (جاب آفر)
- ارائه مدارک تحصیلی ترجمه شده
- ارائه رزومه کاری ترجمه شده
- ارائه پاسپورت دارای اعتبار
- ارائه عکس بیومتریک (پاسپورتی)
- گواهی عدم سو پیشینه در کشور مبدا
مشاهده مطالب بیشتر : خرید خانه در ترکیه
انواع ویزای کاری ترکیه
بصورت کلی ویزاهای کاری کشور ترکیه را میتوان به 3 نوع موقت، دائم و خودمحور تقسیم کرد.
- ویزای کاری موقت
به نوعی از ویزای کاری گفته می شود که در آن فرد کارجو دارای دعوت نامه (جاب آفر) با بازه زمانی مشخص از سوی سازمان و یا نهاد استخدام کننده باشد. در این صورت فرد میتواند با ارائه مدارک لازم اقدام به دریافت ویزا و اقامت کاری محدود در مدت زمان اعتبار قرارداد کاری خود نماید.
این نوع از ویزا و اقامت های کاری تا مادامی که فرد کارجو موفق به تمدید قرارداد خود با نهاد استخدام کننده باشد قابل تمدید است.
- ویزای کاری دائم
به نوعی از ویزای کاری گفته می شود که در آن فرد کارجو به مدت حداقل 8 سال بصورت متوالی را در خاک ترکیه زندگی کرده باشد و اقامت دائم این کشور را داشته باشد.
- ویزای کاری خود محور یا مستقل
به نوعی از ویزای کاری گفته می شود که در آن فرد متقاضی بصورت خویش فرما مشغول کار در ترکیه باشد. این گونه از ویزا مختص کارآفرینان، صاحبین مشاغل و شرکت ها، سهامداران کلان بورس و سرمایه گذاران صنعتی است.
در زیر انواع ویزای کاری ترکیه بر اساس نوع کار طبق سایت رسمی ویزای ترکیه نیز دسته بندی و ارائه شده است:
الف) استخدام شرکت های خصوصی
ب) مدرسان دانشگاهی
ج) ورزشکاران
د) هنرمندان
ه) کارگران منطقه آزاد
و) خبرنگاران
ز) تعمیرکاران
مراحل دریافت ویزای کاری ترکیه
هموطنان عزیز ایرانی می توانند برای دریافت ویزای کاری ترکیه ، درخواست خود را از طریق دفاتر کنسول گری ترکیه در ایران ارائه کنند. هنگام مراجعه باید پاسپورت، فرم درخواست ویزا و نامه کارفرما را ارائه دهند.
باید توسط کارفرما ظرف ده روز کاری پس از درخواست شما به وزارت کار و تامین اجتماعی ترکیه (MLSS) ارسال شود.
– درخواست مجوز کار به صورت مثبت یا منفی توسط وزارت کار و تامین اجتماعی منعقد می شود. مجوزهای کاری معادل مجوزهای اقامت هستند. بنابراین، اگر مجوز کار توسط وزارتخانه تایید شود، از خارجی ها هزینه ویزای ورود، هزینه گواهی مجوز کار و هزینه اقامت توسط دفاتر کنسولی ترکیه دریافت می شود.
از آنجایی که کارت مجوز کار جایگزین اجازه اقامت در ترکیه است، “ویزای مشروح کاری” صادر شده توسط این دفاتر فقط برای ورود و حداکثر 90 روز قابل استفاده است.
شما می توانید لیست اسناد لازم را در وب سایت MLSS (http://www.csgb.gov.tr) بیابید. درخواست ها توسط MLSS حداکثر ظرف 30 روز نهایی می شود. بلافاصله پس از ورود به ترکیه (قبل از شروع به کار)، باید ظرف یک ماه در اداره پلیس محلی ثبت نام کنید تا اجازه اقامت لازم را دریافت کنید.
شرایط تمدید ویزای کاری ترکیه
بر خلاف دریافت بار اولی اجازه کار (اقامت کاری) درترکیه که امری بسیار پیچیده است، تمدید اقامت های کاری برای کارکنان رسمی بسیار آسان می باشد.
در این حالت برای تمدید اقامت کاری تنها لازم است نهاد استخدام کننده (کارفرما) با ارئه قرارداد تمدیدی به اداره کار 2 ماه پیش از منقضی شدن اقامت کاری نیروی خارجی، اقدام به تمدید اجازه کار ایشان نماید.
با تمدید شدن کارت اقامت کاری فرد خارجی، اقامت های عائله اعضای خانواده او نیز از جانب اداره مهاجرت ترکیه تمدید خواهند شد.
مشاهده مطالب بیشتر : ارزان ترین شهر ترکیه برای خرید خانه
سوالات متداول
در ادامه لیستی از مهمترین سوالات در خصوص شرایط و نحوه مهاجرت کاری به ترکیه بیان شده است که به تفکیک کارشناسان ما به هرکدام پاسخ داده اند.
آیا میتوانیم بعنوان توریست به ترکیه سفر کنیم و در آنجا به دنبال کار بگردیم؟
بله ایرانیان میتوانند با استفاده از 90 روز مجاز خود وارد ترکیه شده و پس از یافتن شغل با دریافت جاب آفر (دعوت نامه کاری) به ایران بازگشته و درخواست دریافت ویزای کاری نمایند.
آیا با کیملیک توریستی میتوانیم برای دریافت مهاجرت کاری ترکیه اقدام کنیم ؟
بله افرادی که در ترکیه از انواع کارت های اقامتی به جز دانشجویی برخوردار باشند میتوانند با پیدا کردن شغل نوع اقامت خود را به اقامت کاری تغییر دهند.
آیا پس از دریافت اجازه کار از یک شرکت امکان تغییر شغل برای ما وجود دارد؟
بله افراد خارجی طبق قانون میتوانند به مدت 2 ماه بعنوان آزمایشی کار کرده و در صورت عدم رضایت بدون هیچ مشکلی شغل خود را تغییر دهند.
آیا اقامت های کاری یک ساله را میشود تمدید کرد؟
بله تمدید اقامت های کاری به سادگی امکان پذیر است، تنها کافیست کارفرما با ارائه مدارک ثابت کننده تمدید قرار داد اقدام به تمدید اقامت کاری نیروی خارجی خود نماید.
آیا با مهاجرت کاری ترکیه میتوان شهروند ترکیه شد؟
بله تمام افراد خارجی که در خاک ترکیه به مدت 5 سال متوالی اقامت کاری دریافت کنند میتوانند پس از گذشت این زمان 5 ساله برای دریافت تابعیت و پاسپورت ترکیه اقدام نمایند.
مجوز کار من رو به اتمام است. آیا می توانم برای اجازه اقامت اقدام کنم؟
شما می توانید طی 60 روز قبل از انقضای مجوز کار، برای اجازه اقامت خود درخواست دهید.
من در ترکیه اجازه کار دارم آیا میتوانم همزمان در ترکیه تحصیل هم کنم ؟
هر فرد خارجی که در ترکیه اجازه کار رسمی داشته باشد (چالیشما ایزنی) میتواند در این کشور اقامت داشته باشد. اما اگر بصورت همزمان بخواهد تحصیل هم کند بصورت قانونی ممانعتی وجود نداشته و میتواند هم از مزایای اقامت کاری و هم از مزایای دانشجو بودن بهره مند گردد.
من تحت حمایت موقت دولت ترکیه (طرح های حمایت های جانی) هستم، آیا میتوانم اجازه کاز دریافت کنم ؟
افراد خارجی که تحت حمایت ترکیه هستند میتوانند پس از گذشت 6 ماه پس از صدور کارت اقامت حمایتی خود برای دریافت اجازه کار اقدام نمایند.
من در ترکیه به تازگی پناهنده شده ام، آیا میتوانم اجازه کار دریافت نمایم ؟
زمانی که دولت ترکیه با پرونده پناهندگی فردی موافقت میکند و برای او کارت پناهندگی صادر مینماید، صاحب کارت میتواند بصورت قانونی با همان کارت پناهندگی خود استخدام شده و یا بصورت مستقل مشغول به کار گردد. در این موارد نیازی به دریافت اجازه کار نمی باشد.
آیا دانشجویان کارشناسی ارشد و یا دکتری میتوانند در ضمن تحصیل، اجازه کار دریافت کنند ؟
بله دانشجویان مقاطع فوق الذکر در صورت یافتن شغل میتوانند اجازه کار دریافت نمایند. در این صورت نیازی نیست که این دانشجویان نوع اقامت خود را به اقامت کاری تغییر دهند ولیکن لازم است در زمان تمدید کارت اقامت خود یا همچنان دانشجو بوده که بتوانند اقامت دانشجویی خود را تمدید کنند.
نتیجه گیری
یکی از ایمن ترین روش های مهاجرت، مهاجرت کاری به ترکیه است. از آنجایی که بحث کار و درآمد زایی یکی از بزرگترین معضلات مهاجرین است، این روش را میتوان کم استرس ترین شیوه مهاجرت دانست.
بازار کار در ترکیه به دلیل حجم زیاد گردشگران در تمامی فصل های سال دارای رونق بسزایی بوده و اکثریت اصناف در این کشور دارای رونق چشم گیری می باشند. همینطور به دلیل شرکت های بزرگ بین المللی در ترکیه، بستری مساعد برای جذب نیروهای کاری برجسته در محیط های استاندارد فراهم است که میتواند آینده ای درخشان را برای کارجویان خارجی حاذق به ارمغان آورد.
حداقل میزان دستمزد نیز هر ساله از سوی دولت به گونه تعریف میگردد که یک فرد شاغل بتواند با درآمد ماهیانه خود هزینه های جاری زندگی را به سادگی پرداخت نماید و مهم تر از همه برای خود و خانواده خود کارت اقامت ترکیه را دریافت نماید.
از این رو اگر به دنبال کار در خارج از کشور هستید گروه اویستیارا به شما توصیه میکند حتماً شرایط مناسب ترکیه را به دقت بررسی کنید و در نظر داشته باشید تنها با 5 سال کار رسمی و متوالی در ترکیه، خواهید توانست شهروندی این کشور را برای خود و اعضای خانواده عزیزتان دریافت کنید.
گروه مهاجرتی اویستیارا با بیش از صدها پرونده موفق آماده انجام تمامی کاری های لازم برای مهاجرت کاری به ترکیه برای شما عزیزان می باشد.
منابع
